Julio Baghy (1891 - 1967) estis verkisto kaj aktoro. Naskita en Hungario, li lernis Esperanton en 1911 kaj komencis sian senlacan laboron por la movado dum ses-jara milita kaptiteco en Siberio. Baghy estis emocie lirika interpretanto de tiu fundamenta homeco, kiu estas la komuna bazo de la internaci-lingva kolektivo. Pro tio li estas unu el la plej "esperantistaj" poetoj, kiun neesperantisto povas nur malfacile kompreni. Liaj poemoj estas melodiecaj kaj abundas je formoj propraj al Esperanto. Ilia ritmo dependas de la momenta inspiro. La materialo por lia poezio kaj prozo venas grandaparte el liaj spertoj dum la siberia militkaptitecon kiu rezultis de la unua mondmilito.
Sekvis la poemaro
Pilgrimo en 1926, kaj
La Vagabondo Kantas, en 1933. La plej lirikeca estas la unua. En la lasta lia ritmo- kaj rim-abundo kovras mankojn de inspiro kaj de temanalizo. In 1966 aperis
ĉielarko, versa reverko de fabeloj de 12 popoloj. Lia lasta poemaro,
Aŭtunaj folioj, estis publikigita postmorte en 1970.
Baghy aperigis siajn novelojn en Dancu Marionetoj!, 1927; Migranta Plumo, 1929; Verdaj Donkiĥotoj (kun unu romaneto), 1933; La Teatra Korbo, 1934; kaj en Koloroj, 1960, (tiam konsistanta nur el jam aperintaj). La noveloj kaj rakontoj de Baghy neniam havas tre komplikan framon. Ofte ili pli similas al skizoj. Lia tongamo iras de plej milda trankvilo, kun ia kompata sento por la homaj febloj, ĝis plej satira karaikaturo, kie la aŭtoro grimace prezentas la maljuston kaj la hipokritecon.
Estas momentoj de etike pravigita fajra eksplodo en la romanoj
Viktimoj, 1925 (2-a eld. 1930) kaj
Sur Sanga Tero, 1933, ambaŭ temantaj pri lia siberia militkaptiteco. Ili reaperis unuvolume en 1971. Malpli sukcesa estas la satira romano
Hura!, 1930, en kiu li skurĝas la morojn de la tiutempa eŭropa socio. Baghy skribis daŭrigon de tiu romano,
Insulo de Espero, malaperintan dum la dua mondmilito. La romano
Printempo en la aŭtuno, 1931, estas iom tro patosa. Tamen ĝi malkovras la manon de majstro kiu kompetente ĉizis la psikologion de la protagonistoj.
Baghy ankaŭ ludis ĉefrole en la flegado de nova talento. Lia influo en la malmergiĝo de Eli Urbanova ekzemple, meze de la kvindekaj jaroj, legeblas fascinadetale en la lastatempe aperinta aŭtobiografio de tiu poeto: Hetajro Dancas.